Kolejowy kręgosłup Eurazji. Kazachstan umacnia swoją pozycję na logistycznej mapie świata

Azja Centralna to obecnie jeden z najbardziej obiecujących regionów na globalnej mapie biznesowej – doświadcza dynamicznego wzrostu gospodarczego i przyciąga rosnącą liczbę zagranicznych inwestorów, w tym z Unii Europejskiej, Chin i Stanów Zjednoczonych. Zainteresowanie obejmuje wiele branż i odzwierciedla strategiczne znaczenie regionu. Państwa Azji Centralnej aktywnie rozwijają też infrastrukturę transportową i logistyczną, która stała się jednym z filarów lokalnego rozwoju. Ma ona kluczowe znaczenie dla przepływu towarów na rynkach wewnętrznych i wzmacnia pozycję regionu w handlu międzynarodowym.

W centrum tej transformacji znajduje się Kazachstan – regionalny lider, który dawniej pełnił głównie funkcję korytarza tranzytowego, a dziś przekształca się w nowoczesny hub logistyczny i, rozwijający się rynek. Gospodarka Kazachstanu wzrosła o 4,8% w 2024 roku, a w I kwartale 2025 roku przyspieszyła do 5,6% r/r – to najszybsze tempo od 2013 roku (według Agencji Statystyki Republiki Kazachstanu). Tempo napędzane było przez 7,7% wzrost produkcji towarowej – w tym przemysłu przetwórczego (+8,7%), wydobywczego (+6,1%) i budownictwa (+16,9%) – oraz 4,5% wzrost sektora usług, wspieranego przez silną aktywność w transporcie, handlu i magazynowaniu.

Inwestycyjny boom w infrastrukturze: drogi, lotniska i koleje

Kazachstan przeżywa inwestycyjny boom, jeśli chodzi o infrastrukturę transportową. W całym kraju powstają nowe drogi. Rozwija się również sektor lotniczy – powstaje m.in. nowe lotnisko w Khorgos (przy granicy z Chinami) oraz prowadzona jest największa modernizacja w historii Międzynarodowego Portu Lotniczego w Ałmaty. Zgodnie z planem rozwoju, miejsce to ma zostać przekształcone do 2050 roku w główny eurazjatycki hub lotniczy – z rozbudowanymi terminalami, pasami startowymi, zapleczem cargo i strefami logistycznymi. Podobne tempo rozwoju dotyczy kolei – sektor ten jest wspierany przez szeroko zakrojone inwestycje w nowe linie oraz terminale przeładunkowe, będące częścią szerszej strategii infrastrukturalnej Kazachstanu.

Dlaczego rozwój infrastruktury kolejowej jest tak istotny dla Kazachstanu?

Terminale w Ałmaty i Aktau zostały zaprojektowane z myślą o sprawnym transporcie ciężkich ładunków – od sprzętu przemysłowego po materiały budowlane. Ma to ogromne znaczenie w kontekście dynamicznego wzrostu budownictwa w Kazachstanie i całej Azji Centralnej. Tylko w 2024 roku całkowity zasób mieszkaniowy w Kazachstanie – najbardziej rozwiniętym rynku regionu – wzrósł o 3,6%, osiągając 434,3 mln m², przy jednoczesnym rozwoju powierzchni biurowej i komercyjnej. Takie zapotrzebowanie generuje masowe i ciężkie ładunki, które najlepiej obsługuje transport kolejowy oraz intermodalny – zwłaszcza w długich relacjach, gdzie kolej dominuje dzięki swojej pojemności i efektywności kosztowej.

Kolej odgrywa też kluczową rolę w handlu zagranicznym Kazachstanu. W 2024 roku wolumeny wymiany z Chinami osiągnęły rekordowy poziom 32 mln ton, co oznacza wzrost o 13% r/r. Eksport wzrósł do 13,7 mln ton – głównie za sprawą rudy żelaza i metali nieżelaznych, metali żelaznych i nieżelaznych oraz zboża – a import zwiększył się o 5%. Przesyłki tranzytowe wzrosły o 19%, do poziomu 15,3 mln ton, a kontenerowy tranzyt do Europy urósł o 43%.

Jednym z głównych katalizatorów tego wzrostu było otwarcie terminala logistycznego Kazachstanu Xi’an w Chinach. Choć znajduje się on w chińskiej prowincji Shaanxi, jest to wspólny projekt Kazachstanu i Chin – strategicznie położony, by ułatwiać transport towarów w ramach Transkaspijskiego Międzynarodowego Szlaku Transportowego. W 2024 roku przez terminal i port w Aktau przejechało ponad 300 pociągów kontenerowych – trzydzieści razy więcej niż w 2023 roku. W Rohlig SUUS Logistics obserwujemy ten trend z bliska, wspierając naszych klientów w logistyce łączącej krajowy popyt (napędzany budownictwem) z rosnącymi korytarzami handlu eurazjatyckiego.

Strategiczne położenie Kazachstanu sprawia, że pełni on rolę dwukierunkowego korytarza – nie tylko dla chińskiego eksportu do Azji Centralnej i Europy, ale również dla ładunków płynących w odwrotnym kierunku. Europejscy producenci i dystrybutorzy – m.in. z branży budowlanej, elektroniki i dóbr konsumpcyjnych – coraz częściej kierują swoją ofertę na rynki Azji Centralnej. Dla nich kolej to nie tylko środek dostawy do Kazachstanu (funkcjonującego jako regionalny hub dystrybucyjny), ale też brama do krajów takich jak Uzbekistan, Turkmenistan, Kirgistan czy Tadżykistan.

Warto też wspomnieć o znaczeniu kolei w kontekście zakłóceń geopolitycznych. Kryzys na Morzu Czerwonym pod koniec 2023 roku zmusił wiele firm do ograniczenia w wykorzystaniu transportu morskiego. W efekcie znaczna część wolumenów została przekierowana przez Kazachstan, a wiele podmiotów na stałe włączyło kolej do swoich łańcuchów dostaw. Kazachstan jest także kluczową częścią tzw. Korytarza Środkowego – intermodalnego szlaku handlowego łączącego Chiny z Europą Środkową i Południową poprzez kolej, drogi i morze. Choć zainteresowanie tą trasą rośnie, nadal niesie ona wiele wyzwań – wymaga wielu przeładunków, zmiany środków transportu i zmaga się z niedostatecznie rozwiniętą infrastrukturą oraz warunkami pogodowymi, takimi jak silne wiatry i śnieżyce zimą.

SUUS w centrum transformacji

W Rohlig SUUS Logistics dostrzegliśmy potencjał Kazachstanu już jakiś czas temu. Chcąc być One Step Ahead na tym rynku, rozpoczęliśmy działalność w kraju w 2023 roku, otwierając oddział w Ałmaty. Oferujemy pełen zakres usług – od transportu drogowego i kolejowego, przez lotniczy, intermodalny, po projekty magazynowe i dystrybucję. Obsługujemy zarówno rynek lokalny, jak i sąsiednie kraje. Położony między Chinami a Europą, w sercu Azji Centralnej, Kazachstan staje się kluczowym korytarzem tranzytowym i regionalnym centrum dystrybucji – wspierającym zarówno wymianę w osi wschód–zachód, jak i rozwój rynków lokalnych. Działamy lokalnie, ale ze strategiczną perspektywą. Uważnie obserwujemy, jak dynamicznie zmienia się logistyka w całym regionie i aktywnie uczestniczymy w tej transformacji. Z naszej perspektywy rozwój infrastruktury kolejowej oraz intermodalnej ma kluczowe znaczenie, ponieważ bezpośrednio zwiększa efektywność i niezawodność operacji, umożliwiając obsługę rosnących wolumenów i oferowanie klientom szybszych, bardziej elastycznych rozwiązań.