CBAM wchodzi w okres docelowy – od 2026 r. nowe obowiązki dla importerów

Parlament Europejski i Rada UE zatwierdziły finalne przepisy CBAM, które wchodzą w okres docelowy od stycznia 2026 r. Dla importerów oznacza to m.in. nowy próg 50 ton rocznie, obowiązek posiadania statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM oraz konieczność przygotowania się do zakupu certyfikatów CBAM od 2027 r.

CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) to unijny mechanizm, który nakłada na importerów wybranych towarów – takich jak stal, żelazo, aluminium, cement czy nawozy sztuczne – obowiązek rozliczenia emisji CO₂ powstałych na etapie ich produkcji.

Kluczowe zmiany w CBAM

Próg 50 ton rocznie – zwolnienie z obowiązków CBAM

Od 1 stycznia 2026 r. importerzy, którzy łącznie sprowadzają mniej niż 50 ton towarów objętych CBAM rocznie, zostają zwolnieni z głównych obowiązków mechanizmu, w tym raportowania oraz zakupu certyfikatów CBAM.

Status upoważnionego zgłaszającego CBAM – warunek importu

Importerzy przekraczający próg 50 ton rocznie muszą uzyskać status upoważnionego zgłaszającego CBAM. Przepis ten obowiązuje od 1 grudnia 2025 r. i od stycznia 2026 r. będzie warunkiem kontynuowania importu towarów objętych CBAM. Do 31 marca 2026 r. importerzy ubiegający się o uzyskanie statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM mogą importować towary objęte CBAM na podstawie złożonego wniosku. Po tym terminie import będzie możliwy wyłącznie dla podmiotów posiadających już status upoważnionego zgłaszającego CBAM.

Posiadanie statusu upoważnionego zgłaszającego oznacza:

• możliwość wprowadzenia towarów CBAM na teren UE,
• uprawnienie do składania deklaracji emisji CBAM,
• dostęp do systemu umarzania certyfikatów CBAM,
• obowiązek prowadzenia pełnej sprawozdawczości rocznej.

Do złożenia wniosku wymagane są m.in. dane dotyczące profilu firmy i prowadzonej działalności (PKD), informacje finansowe za trzy ostatnie zamknięte lata budżetowe, oświadczenia o niezaleganiu z podatkami, dane dotyczące importu towarów objętych CBAM za 2025 r. oraz planowane dane dotyczące importu tych towarów w 2026 r.

Uproszczone raportowanie i roczne rozliczenia CBAM

W okresie docelowym znika raportowanie kwartalne obowiązujące w fazie przejściowej. Zastępuje je jedna roczna deklaracja CBAM, składana do 31 października roku następującego po roku importu. Pierwsze faktyczne rozliczenie emisji nastąpi w 2027 r. za importy z 2026 r.

Certyfikaty CBAM – zakup od 2027 r. i obowiązkowe umarzanie

Importerzy będą zobowiązani do zakupu certyfikatów CBAM od 1 lutego 2027 r., w liczbie odpowiadającej emisjom CO₂ powstałym przy produkcji importowanych towarów i wykazanym w rocznym rozliczeniu. Certyfikaty CBAM służą do rozliczenia tych emisji i po ich wykorzystaniu podlegają obowiązkowemu umorzeniu, czyli formalnemu rozliczeniu emisji w systemie CBAM.

Cena certyfikatów CBAM zmienia się cyklicznie, dlatego importerzy mogą planować moment ich zakupu. Ostatecznie jednak liczba zakupionych i umorzonych certyfikatów musi być zgodna z emisjami wskazanymi w sprawozdaniach.

Choć obowiązek zakupu certyfikatów CBAM zacznie obowiązywać w 2027 r., firmy powinny już w 2026 r. przygotować się do tego procesu i gromadzić dane emisyjne, ponieważ to one będą podstawą pierwszego rozliczenia CBAM.

Gwarancje CBAM dla młodych firm

Firmy działające na rynku krócej niż 2 lata, które nie posiadają trzech zamkniętych lat sprawozdawczych, będą musiały przedstawić gwarancję finansową zabezpieczającą przyszłe zobowiązania związane z certyfikatami CBAM. Gwarancje te mogą być udzielane przez banki lub wyspecjalizowane instytucje finansowe i mają na celu zabezpieczenie zakupu certyfikatów w kolejnych latach.

Wsparcie SUUS w zakresie CBAM

W SUUS wspieramy klientów w kompleksowym przygotowaniu do importu w ramach CBAM, w tym w:

• rejestracji i uzyskaniu statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM,
• kalkulacji emisji wbudowanych w importowane towary,
• przygotowaniu rocznych deklaracji CBAM,
• bieżącym monitorowaniu zmian regulacyjnych,
• doradztwie w zakresie planowania i harmonogramowania zakupu certyfikatów CBAM.