Truck platooning – dla środowiska, dla biznesu, dla klienta

Według rankingu PwC w Polsce obecnie brakuje ponad 100 tys. kierowców zawodowych. Niestety, liczba osób uzyskujących co roku kwalifikacje do wykonywania tego zawodu jest zbyt mała, by wypełnić istniejącą lukę. Jednym z rozwiązań tego problemu mogłoby stać się rozpoczęcie korzystania przez przedsiębiorstwa branży transportu drogowego z truck platooningu. Umożliwiłoby to prowadzenie nawet czterech samochodów ciężarowych przez tylko jednego kierowcę. Jednak nie jest to jedyna potencjalna zaleta tego systemu. Współcześnie coraz istotniejszą staje się kwestia ochrony środowiska naturalnego oraz niwelowanie negatywnego wpływu działalności człowieka na zmiany klimatyczne. Wszystkim tym wyzwaniom stawić czoła mogą zintegrowane konwoje.

Czym jest truck platooning?

Truck platooning to koncepcja zintegrowanych konwojów samochodów ciężarowych, opierająca się na komunikacji V2V (vehicle-to-vehicle, pojazd z pojazdem). Każda ciężarówka wchodząca w skład konwoju wyposażona jest w zaawansowaną platformę czujników – radary i kamery oraz system pozycjonowania – GPS. Pojazdy zaopatrzone są również w rozbudowane systemy bezpieczeństwa m.in. tempomat adaptacyjny z funkcją komunikacji z pozostałymi pojazdami – CACC, czy zaawansowany system hamowania awaryjnego – AEBS. Pojazdy komunikują się i współpracują ze sobą poprzez pokładową technologię Wi-Fi. Dzięki zastosowaniu wymienionych wyżej rozwiązań samochody mogą w sposób automatyczny wspólnie przyśpieszać, zwalniać oraz podążać jeden za drugim w odległości mniejszej niż jest to możliwe w niekontrolowanych automatycznie warunkach.

Niewykluczone, że w najbliższych latach zintegrowane konwoje staną się powszechną praktyką w transporcie drogowym. Obecnie stosowana technologia zakłada, że w każdym pojeździe obecny ma być kierowca odpowiedzialny za kierowanie oraz ewentualną korekcję prędkości samochodu, jednak wraz z rozwojem systemu kierowca będzie konieczny jedynie we wiodącym pojeździe. Natomiast jeśli do ruchu zostaną dopuszczone pojazdy autonomiczne, może się okazać, że konwój będzie poruszał się bez żadnego kierowcy.

Projekt ENSEMBLE, czyli wielomarkowe zintegrowanie konwojów

ENSEMBLE to współfinansowany przez UE projekt organizacji TNO, którego celem jest urzeczywistnienie multi-brand truck platooningu na europejskich drogach w ciągu najbliższych trzech lat (licząc od połowy 2018 roku). Głównym dążeniem tego przedsięwzięcia jest zapewnienie bezpiecznego platooningu w sytuacji, gdy konwoje składają się z pojazdów różnych marek. Wcielenie koncepcji wielomarkowych zintegrowanych konwojów w życie może znacznie wpłynąć na zmniejszenie zużycia paliwa oraz emisji CO2 przy jednoczesnym zwiększeniu zdolności przewozowych w sektorze drogowego transportu towarowego. Dzięki zautomatyzowanej, dynamicznej kontroli pojazdów ich obsługa stanie się bezpieczniejsza oraz mniej stresująca dla kierowców. Przy wjazdach oraz wyjazdach z autostrad, a także na skrzyżowaniach konwoje automatycznie zwiększać będą odstęp między samochodami, aby ustąpić pierwszeństwa innym użytkownikom drogi.

Każdy z sześciu europejskich producentów samochodów ciężarowych (DAF, DAIMLER, IVECO, MAN, SCANIA oraz GRUPA VOLVO) dołoży do projektu swoje prekursorskie osiągnięcia technologiczne z zakresu platooningu. Z kolei CLEPA – Europejskie Stowarzyszenie Producentów Części Samochodowych reprezentować będzie dostawców wyposażenia i komponentów oraz wspierać badania, rozwój innowacji oraz wdrożenie kierowców. Do konsorcjum przynależą również dostawcy NFX, ZF i WABCO, platforma ERTICO-ITS Europe oraz partnerzy merytoryczni: IDIADA (kwestie prawne), IFSTAR (ocena wpływu na infrastrukturę, ruch drogowy, bezpieczeństwo, logistykę oraz postrzeganie przez użytkowników), KTH (usługi platooningu) oraz VU Brussel (uzasadnienie biznesowe platooningu).

Pierwszy rok projektu obejmował będzie określenie wymagań oraz opracowanie modeli referencyjnych dla projektów wraz z kryteriami akceptacji. Przedstawiciele władz ruchu drogowego zostaną poproszeni o wspólne zdefiniowanie wymagań dopuszczenia do ruchu. W drugim roku modele referencyjne zostaną przyjęte do wdrożenia przez dostawców oraz producentów oryginalnego wyposażenia (OEM). Natomiast partnerzy merytoryczni projektu przeprowadzą ocenę jego wpływu na infrastrukturę, bezpieczeństwo oraz ruch drogowy. Trzeci rok projektu obejmował będzie testy wielomarkowych konwojów na torach testowych oraz drogach ruchu międzynarodowego. Wyniki techniczne zostaną ocenione pod kątem spełnienia początkowych wymagań. Ustalony zostanie również wpływ na zużycie paliwa, pracę kierowców oraz pozostałych użytkowników dróg. Demonstracja multi-brand truck platooningu na drogach publicznych planowana jest na rok 2021.

Wyzwania stojące przed truck platooningiem

Z jednej strony zintegrowane konwoje umożliwiają podniesienie poziomu bezpieczeństwa, eliminując ryzyko błędu ludzkiego. Jednak z drugiej strony poleganie na technologii i kierowcy auta wiodącego może uśpić czujność pozostałych kierowców w konwoju. W takiej sytuacji zakłócenie łączności lub jakakolwiek awaria mogłaby pociągnąć za sobą fatalne skutki. Eksperci zauważają również, że zmniejszenie odległości pomiędzy poszczególnymi pojazdami w konwoju oznacza, że obciążenie drogi, które dotychczas wynikało z ciężaru kilku samochodów, przypadać będzie teraz na mniejszą powierzchnię jezdni. Niesie to szczególne zagrożenie w przypadku poruszania się ciężarówek po mostach, zwłaszcza tych o starszej konstrukcji.

Autor: Anna Trzop